بررسی امکان کنترل بیولوژیک گونه های غالب عامل پوسیدگی ریشه چغندرقند با استفاده از مایکوپارازیت های منطقه شاهرود در شرایط گلخانه

بیماری پوسیدگی ریشه چغندرقند یکی از عوامل مهم خسارت زا در تولید این محصول به شمار می آید در بین عوامل ایجادکننده این بیماری، قارچ ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشند در این بررسی ضمن شناسایی عوامل غالب پوسیدگی ریشه چغندرقند در منطقه شاهرود امکان کنترل بیولوژیکی عامل غالب توسط مایکوپارازیت های منطقه نیز بررسی گردید. بدین منظور ضمن بازدید از مناطق مختلف کاشت چغندرقند نسبت به جمع آوری نمونه های دارای علائم پوسیدگی اقدام گردید. پس از جداسازی و شناسایی عوامل جداسازی شده جدایه های مربوط به جنس pythium به عنوان عوامل غالب پوسیدگی ریشه شناخته شده که پس از بررسی تمام جدایه ها متعلق به گونهpythium aphanidermatum تشخیص داده شد. آزمون بیماری زایی نشان داد تمام جدایه ها به میزان 100 درصد برروی گیاهچه های چغندرقند بیماری زا بودند و سبب مرگ گیاهچه های چغندرقند شدند، بنابراین یکی از جدایه ها به منظور بررسی های بعدی در نظر گرفته شد. آنتاگونیست های جدا شده از خاک منطقه متعلق به 4 گونه تریکودرما شامل trichoderma harzianum , t. erinaceum longibrachiatum, t.وt. koningii بوده که گونه t. erinaceumبرای مایکوفلور ایران جدید می باشد. مکانیسم های مختلف بیوکنترلی قارچ تریکودرما به منظور تعیین میزان کنترل کنندگی آن بر روی عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی نشان داد در کشت متقابل جدایهt. longibrachiatum2734,t. harzianum2733 به میزان 58 درصـد سبـب کنـترل رشـد میسلیوم p. aphanidermatum شدند. در بررسی ترکیبات فرارجدایه t. longibrachiatum2737با 66 درصد بازدارندگی و در ترکیبات مایع خارج سلولی جدایه harzianum2739 .t به میزان 87 درصد سبب کنترل رشد میسلیوم p. aphanidermatum شد. در نهایت 7 جدایه برتر قارچ تریکودرما در مطالعات آزمایشگاهی جهت کاربرد در بررسی های گلخانه ای انتخاب گردیدند. این مرحله از آزمایش به دو روش مایه زنی مواد بیولوژیک به خاک و بذر انجام شد. در آزمایشات گلخانه ای مشخص شد پوشش دادن بذر چغندرقند با عوامل آنتاگونیست یا اضافه کردن آنها به خاک تاثیر چشم گیری در مقایسه با شاهد آلوده دارد. در مجموع جدایه 2736 t. harzianum بهترین اثر را درکنترل بیماری داشت و در هر دو روش به میزان 70 درصد قادر به کنترل بیماری بود. واژه های کلیدی: پوسیدگی ریشه چغندرقند، قارچ پی تیوم، کنترل بیولوژیک، جدایه های تریکودرما